Blog

Osteoporoza. Jak jej uniknąć?

Osteoporoza jest metaboliczną chorobą szkieletu, charakteryzującą się zaniżoną w stosunku do normalnej masą kości i zaburzoną jej mikroarchitekturą wiodącą do wzmożonej łamliwości kości (zwiększonego ryzyka złamań).

Czynnikami, które mają wpływ na powstawanie osteoporozy są niewątpliwie:

-warunki środowiskowe – czas przebywania na słońcu (pod wpływem promieniowania UV wytwarzana jest witamina D3)

-niewłaściwy sposób odżywiania się,

-brak aktywności fizycznej,

 

Niedobór:

-składników pokarmowych m.in. białka i tłuszczów,

-składników mineralnych: wapnia, fosforu, magnezu, cynku, miedzi, fluoru, manganu, sodu, potasu

-witamin: D, A i β-karotenu, C, K, folianów, witamin B₆ i B₁₂

-oraz flawonoidów, fltoestrogenów i probiotyków na zachowanie tkanki kostnej w dobrym zdrowiu.

A.Czynniki ryzyka złamań kości niezależne od BMD:

wiek – osteoporoza pomenopauzalna, jak sama nazwa mówi jest związana z procesem starzenia oraz wystąpieniem menopauzy w życiu kobiety. Zatem okres okołomenopauzalny i pomenopauzalny, charakteryzujący się wygasaniem funkcji endokrynnych jajnika jest nierozerwalnie związany z utratą masy kostnej. Ponadto po 30 r.ż., będącym wiekiem uzyskania szczytowej masy kostnej, następuje powolny jej spadek. W ciągu całego życia kobiety, ilość masy kostnej ulega zmniejszeniu nawet o 45-50%,

płeć żeńska – osteoporoza dotyka czterokrotnie częściej kobiety niż mężczyzn, co związane jest z menopauzą oraz z faktem, że szczytowa masa kostna kobiet jest mniejsza o 25-30% w stosunku do mężczyzn,

przebyte wcześniej złamanie niskoenergetyczne,

skłonności do upadków,

wystąpienie złamania bliższego końca kości udowej w wywiadzie rodzinnym,

niska wartość BMI,

nadużywanie alkoholu,

palenie papierosów.

B.Czynniki ryzyka złamań kości zależne od BMD:

rasa biała – najczęściej chorują kobiety rasy białej i Azjatki

wystąpienie przedwczesnej menopauzy,

pierwotny i wtórny brak miesiączki,

niedobory witaminy D,

niedobory wapnia w diecie,

długotrwałe unieruchomienie.

Osteoporoza należy do chorób, które nie manifestują się żadnymi charakterystycznymi objawami klinicznymi. Objawy pojawiają się bowiem najczęściej już jako następstwo złamania kości długich albo kręgów. Złamania dotyczą (biorąc pod uwagę częstość występowania) kręgosłupa, bliższego odcinka kości przedramienia, bliższego końca kości udowej, bliższego końca kości ramiennej, żeber, miednicy, oraz bliższego końca kości piszczelowej i są określane mianem osteoporotycznych, czy niskoenergetycznych, czyli powstałych wskutek lekkiego urazu, który nie wywołałby tak poważnych konsekwencji u osoby zdrowej. Lorenc i wsp. definiują złamanie osteoporotyczne jako: „… złamanie niewspółmierne do sił je wywołujących, do którego dochodzi po upadku z wysokości własnej, po wykluczeniu innej przyczyny, np. złamania patologicznego”.

 Niedostateczna aktywność fizyczna jest powodem występowania osteoporozy. Wielu badaczy twierdzi, że prawidłowa aktywność fizyczna ma niezastąpione znaczenie w budowaniu masy kostnej, utrzymaniu jej, zapobieganiu jej utracie, związanej z procesem starzenia, a nawet w zwiększeniu jej gęstości. Aktywność fizyczna jest czynnikiem pobudzającym tkankę kostną do rozwoju szczytowej masy kostnej w wieku młodzieńczym, natomiast u ludzi starszych hamuje rozpad tkanki kostnej. Udowodniono także, że długotrwałe unieruchomienie, lub też niedocenianie roli codziennych, odpowiednich ćwiczeń fizycznych (spacery, gimnastyka, bieganie czy wchodzenie po schodach) dla budowy i rozwoju kośćca, powoduje spadek masy kostnej, czy nawet osteoporozę immobilizacyjną, czyli spowodowaną unieruchomieniem.

Pozdrawiam

Sara Matecka

Fizjoterapeuta Poznań

Dodaj komentarz