Skuteczna rehabilitacja stwardnienia rozsianego (SM) jest niezwykle istotna. Do tej pory nie opracowano leczenia przyczynowego tej choroby, jednak bardzo duże znaczenie ma właściwa fizjoterapia, która podnosi komfort życia pacjenta. Rehabilitacja stwardnienia rozsianego polega na poprawie sprawności ogólnej, zmniejszeniu męczliwości oraz pełnym wykorzystaniu potencjału pacjenta do samodzielnego radzenia sobie w życiu codziennym. Tak aby zapewnić komfortowe warunki do fizjoterapii oraz dostęp do wykwalifikowanych specjalistów.
Czym jest stwardnienie rozsiane (SM)?
Stwardnienie rozsiane jest schorzeniem autoimmunologicznym (łac. sclerosis multiplex, SM), w którym komórki układu odpornościowego atakują w obrębie tego samego organizmu zdrowe komórki innego układu. Choroba prowadzi do zapalnego uszkodzenia mieliny, która buduje osłonki włókien nerwowych, umożliwiając im skuteczne przesyłanie sygnałów. W wyniku tych uszkodzeń dochodzi do stopniowego upośledzenia przewodnictwa nerwowego z ośrodkowego układu nerwowego do jego części obwodowych, a tym samym do powstania takich zaburzeń jak:
- problemy z kontrolą motoryczną mięśni,
- pojawienie się patologicznego napięcia,
- zaburzenia czucia,
- szybka męczliwość,
- zaburzenia wzroku.
Cechą charakterystyczną dla SM są pojawiające się rzuty choroby – okresy, w których występuje nowy objaw lub następuje zintensyfikowanie objawu już istniejącego. Stwardnienie rozsiane dotyka głównie ludzi młodych w przedziale wiekowym 20-40 lat, natomiast kobiety chorują nawet czterokrotnie częściej niż mężczyźni. SM jest przewlekłą chorobą ośrodkowego układu nerwowego o nieznanych jak dotąd przyczynach, dlatego fizjoterapia w stwardnieniu rozsianym odpowiada wyłącznie za poprawę i kompensację osłabionej funkcji.
Stwardnienie rozsiane – przyczyny i objawy
Choć nie ma pewności co do tego, jaka jest dokładna przyczyna stwardnienia rozsianego, lekarze wskazują następujące czynniki:
- podłoże genetyczne,
- przebyte infekcje wirusowe i bakteryjne,
- czynniki środowiskowe,
- niedobory witaminy D,
- kłopoty z metabolizmem.
Do najczęstszych objawów stwardnienia rozsianego, sugerujących konieczność rehabilitacji, należą: problemy z widzeniem i słuchem, zaburzenia poruszania się, czucia i równowagi, objawy psychiczne, chwiejność nastroju oraz stany depresyjne.
Jakie zabiegi i ćwiczenia sprawdzą się przy SM?
Odpowiednio dobrane ćwiczenia ruchowe i rehabilitacja stwardnienia rozsianego ograniczają ból wywołany uszkodzeniem nerwów. Dzięki ćwiczeniom zmniejsza się sztywność mięśni, a pacjent lepiej znosi wysiłek fizyczny, co ułatwia powrót do sprawności po kolejnym rzucie choroby. Fizjoterapia w stwardnieniu rozsianym prowadzona regularnie zwiększa skuteczność zabiegów – szczególnie jeżeli odbywa się pod specjalistyczną kontrolą doświadczonego rehabilitanta i zlecającego je lekarza. Rehabilitacja w SM obejmuje między innymi:
- masaże ręczne,
- akupunkturę,
- fototerapię.
Przebieg schorzenia, objawy i rehabilitacja neurologiczna zależne są od postaci choroby. Wyróżniamy następujące postacie stwardnienia rozsianego:
- rzutowo-remisyjna,
- wtórnie postępująca,
- pierwotnie postępująca,
- postępująco-nawracająca.