W związku z tym, że 12 maja obchodziliśmy światowy dzień wiedzy o fibromialgii, postanowiliśmy w krótkim, zwięzłym wpisie przybliżyć Wam, czym jest ta przypadłość.
Fibromialgia jest zespołem objawów charakteryzujących się przewlekłym, rozsianym w wielu miejscach bólem,, sztywnością stawów i objawami ogólnoustrojowymi takimi jak zaburzenia nastroju, zmęczenie i bezsenność. Specyficzne dla tej jednostki chorobowej jest występowanie w określonych miejscach na ciele punktów lub obszarów o skrajnej tkliwości, tak zwanych „punkty tkliwych” lub punktów spustowych. Co istotne, o fibromialgii mówimy wtedy, kiedy objawów tych nie można jednoznacznie powiązać z żadną inną chorobą. Może ona jednak współistnieć z określonymi innymi chorobami, takimi jak schorzenia reumatyczne, zaburzenia psychiatryczne i neurologiczne, infekcje czy cukrzyca. Fibromialgia pozostaje wciąż słabo poznaną jednostką chorobową, która jest trudna do zdiagnozowania.
Przyczyny powstawania fibromialgii nadal nie są w pełni poznane. Wydaje się, że w grę wchodzi kilka czynników, takich jak dysfunkcje autonomicznego układu nerwowego, neuroprzekaźniki, hormony, układ odpornościowy, stresory zewnętrzne, aspekty psychologiczne i inne. Przypuszcza się, że głównym mechanizmem może być zjawisko centralnej sensytyzacji. Najprościej mówiąc jest to stan, w którym układ nerwowy danej osoby charakteryzuje się większą odpowiedzią na stymulację bodźcami. Towarzyszy temu wzmocnienie zjawiska “windup”, w którym po bodźcu bolesnym, kolejne bodźce o tej samej intensywności są postrzegane jako silniejsze.
Osoby, które cierpią na fibromialgię często mierzą się z koniecznością ograniczenia dotychczasowych aktywności. Stwarza to problemy z pracą zawodową, relacjami z innymi ludźmi, rodziną czy realizowaniem swoich pasji. Ma to ogromny wpływ na zdrowie psychiczne i poczucie własnej wartości pacjentów. Depresja jest niestety częstą chorobą współistniejącą z fibromialgią. Dynamiczny obraz choroby, częste, gwałtowne zmiany nasilenia objawów utrudniają planowanie działań z wyprzedzeniem kilku dni. W relacjach pacjentów często pojawia się zdanie “najbardziej martwi mnie to, że trudno jest robić plany, ponieważ nie wiem, jak będę się tego dnia czuć”.
Leczenie fibromialgii jest zadaniem trudnym, wymagającym wielospecjalistycznego i złożonego podejścia. Rozpoznanie i leczenie wszystkich źródeł bólu, które mogą występować oprócz fibromialgii, zapalenie kości i stawów czy bóle trzewny (np. współwystępujący zespół jelita drażliwego) są kluczowe dla prawidłowego przebiegu procesu leczenia. Celem leczenia fibromialgii jest złagodzenie bólu, poprawa jakości snu, w celu zwiększenia regeneracji oraz poprawa sprawności fizycznej. Wiele międzynarodowych stowarzyszeń zajmujących się wydawaniem specjalnych rekomendacji dotyczących leczenia wymienia ćwiczenia siłowe i aerobowe jako ważny element procesu powrotu do sprawności. Fizjoterapia i trening jest elementem leczenia fibromialgii, którego nie może zabraknąć.